Huisartsen, mantelzorgers, thuisverplegers, jeugd- en sociaal werkers, psychologen en zovele andere betrokken zorgverleners: de eerste lijn is door de covid-crisis danig onder druk gezet. Ze werden gedwongen om zeer snel te schakelen. En ze deden dit ook, met veel beperkingen maar met een ongelooflijke veerkracht.
En dan blijkt eens te meer hoe een crisis een game changer is. De eerste lijn in ons land is blijvend veranderd, op vier punten: • De vele takken van de eerste lijn zijn dichter bij elkaar gekomen: samenwerking is nu de regel aan het worden. • De digitalisering is doorgebroken in het werk met patiënten en cliënten, en de interne digitalisering heeft op zijn beurt ook een extra boost gegeven aan de onderlinge samenwerking. • Dat alles doet de eerste lijn meer evolueren in de richting van Integrated Community Care, met netwerken van vrijwilligers, gezondheids- en welzijnsprofessionals, lokale openbare en particuliere diensten, buren en mantelzorgers die vertrekken van de wensen en de visie van de betrokkene. • De eerste lijn is ook veel vooruitziender geworden; hij legt stocks aan en heeft geleerd rekening te houden met onverwachte crisissen.
Dit blijkt uit een ruime bevraging bij 365 organisaties die in 2020 financiële steun kregen via versnelde procedures. Het Fonds Dr. Daniël De Coninck (FDDC), beheerd door de Koning Boudewijnstichting (KBS), gaf meteen bij het begin van de gezondheidscrisis gevolg aan noodkreten uit de eerstelijnszorg. Het stelde als hoofdfinancier middelen ter beschikking, waarna het bijval kreeg van heel wat grote en kleine schenkers, een zeer verheugende solidariteit.
De 365 organisaties die we bereikten, zijn niet de doorsnee, wel de voorlopers. Dit leert wat de voorlopers doen als ze een klein beetje meer ademruimte krijgen: samenwerking, slimme digitalisering, en vooruitziendheid en verbreding van het begrip zorg. De anderen zullen ongetwijfeld volgen.
