KBS stelt 4 miljoen euro beschikbaar voor onderzoek naar geestelijke gezondheid
In België meldde vorig jaar 3 op de 10 mensen geestelijke gezondheidsproblemen. Deze problemen hebben een negatieve invloed op individuen en de samenleving. Toch wordt wetenschappelijk onderzoek naar geestelijke gezondheid consistent ondergefinancierd in vergelijking met somatische aandoeningen. Daarom heeft de Koning Boudewijnstichting een nieuw Fonds opgericht dat geestelijke gezondheidsonderzoek zal ondersteunen. Een budget van 4 miljoen euro is beschikbaar.
Ondanks de individuele en maatschappelijke last van geestelijke gezondheidsproblemen blijft onderzoek op dit gebied sterk ondergefinancierd. Wereldwijd wordt slechts ongeveer 4% van de financiering voor gezondheidsonderzoek toegewezen aan geestelijke gezondheid. Dit budget is voornamelijk gericht op (bio)medische en neurowetenschappelijke projecten, met minder nadruk op sociale wetenschappen, volksgezondheid en onderzoek naar gezondheidsdiensten.
Om deze kloof aan te pakken, heeft de Koning Boudewijnstichting het Fonds voor Onderzoek naar Geestelijke Gezondheid (FOGG) opgericht met een budget van 4 miljoen euro. Dit Fonds beoogt bij te dragen aan het oplossen van drie belangrijke uitdagingen zoals uiteengezet door de Belgische Hoge Gezondheidsraad (HGR)*: het ontbreken van een overzicht van bestaand onderzoek in België, de behoefte aan verbeterde gegevenskwaliteit en de noodzaak van een duidelijke onderzoeksagenda.
In kaart brengen van geestelijk gezondheidsonderzoek in België
Als antwoord op de eerste uitdaging en ter voorbereiding op de toekomstige activiteiten van het Fonds, heeft de KBS een bibliometrische studie van het Belgische geestelijke gezondheidsonderzoekslanschap in opdracht gegeven. De studie, uitgevoerd door het Centrum voor Wetenschap en Technologiestudies aan de Universiteit Leiden, heeft gegevens van 2018-2021 gecategoriseerd en variaties in onderzoeksproductiviteit bij verschillende geestelijke gezondheidsaandoeningen onthuld.
Depressie kwam naar voren als de meest onderzochte categorie, met een beperkte vertegenwoordiging van andere geestelijke gezondheidsaandoeningen (bijv. bipolaire stoornissen).
De studie evalueerde ook de prestaties van België in vergelijking met de Europese en mondiale literatuur, waarbij sterke punten werden benadrukt in onderzoek naar persoonlijkheidsstoornissen en neuro-ontwikkelingsstoornissen, maar lacunes werden geïdentificeerd in onderzoek naar eetstoornissen en dwangstoornissen. Het grootste deel van het Belgische onderzoek richt zich op volwassenen.
Verbetering van de kwaliteit van geestelijk gezondheidsonderzoek
Het nieuw opgerichte Fonds voor Onderzoek naar Geestelijke Gezondheid zal hoogwaardig, duurzaam en grootschalig onderzoek ondersteunen. Onderzoek moet gebruik maken van internationaal erkende Common Measures in Mental Health Science waar beschikbaar.
De agenda bepalen
Door de kloof te erkennen tussen geestelijk gezondheidsonderzoek en de praktijk, speelt het bestuurcomité van het Fonds een cruciale rol in het bepalen van de agenda en strategie om onderzoekinspanningen af te stemmen op de percepties van belanghebbenden over de behoeften aan geestelijk gezondheidsonderzoek.
Geïnteresseerd in het mede-creëren van de strategie van het Fonds?
Indien u professionele of persoonlijke expertise hebt op het gebied van onderzoek naar geestelijke gezondheid, een systemische kijk hebt op het onderzoekssysteem en wilt u helpen om de agenda voor onderzoek naar geestelijke gezondheid van de KBS vorm te geven? Dan nodigen we u uit om uw kandidatuur voor het bestuurscomité in te dienen via deze link.