Als alleen solidariteit je toestaat te eten
De sector van de voedselhulp staat onder druk. De uitdagingen zijn groot. Tot enkele jaren geleden had de Koning Boudewijnstichting zich nooit kunnen voorstellen dat zij deze actoren, die geconfronteerd worden met situaties van grote ontbering, zou moeten steunen. Voor het tweede jaar op rij, schiet de Koning Boudewijnstichting te hulp met steun aan 71 organisaties op het terrein voor in totaal 500.000 euro. De gesteunde projecten willen de voedselhulp doeltreffender maken, de integratie van kwetsbare personen bevorderen en hun netwerk van vrijwilligers uitbouwen.
De sector van de voedselhulp staat in de voorhoede van de crisissen die elkaar momenteel opvolgen en die de meest kwetsbare personen hard treffen. In België doen vele honderdduizenden mensen een beroep op deze hulp om aan eten te geraken. Als gevolg van de stijgende voedsel- en energieprijzen blijft het aantal hulpvragers stijgen. De tendens die zich al aftekende tijdens de Covid-19-crisis zet zich fors door. De Belgische Federatie van Voedselbanken meldde een stijging van het aantal begunstigden in 2022 met 18,2% ten opzichte van het voorgaande jaar - ongeveer 193.344 begunstigden per maand. Met voedselpakketten, sociale kruideniers en sociale restaurants samen schat de Federatie van Maatschappelijke Diensten dat jaarlijks zowat 600.000 mensen voedselhulp moeten vragen.
De situatie verslechtert
Terwijl de verzoeken om hulp toenemen, dalen de voedseldonaties, waardoor de sector met reële bevoorradingsproblemen wordt geconfronteerd. Ook de voedselhulporganisaties zien hun kosten oplopen door de stijgende (energie)prijzen. Tegelijkertijd neemt het aantal vrijwilligers gestaag af. Volgens de Barometer van de Verenigingen 2022 van de Koning Boudewijnstichting blijft het aantal vrijwilligers dat betrokken is bij een vereniging 32% lager dan vóór Covid. De dagelijkse werking van voedselhulporganisaties steunt echter sterk op deze vrijwilligers.
Veel meer dan voedselhulp
De voedselhulpsector voorziet niet alleen in een basisbehoefte, het speelt ook een essentiële maatschappelijke rol door bij te dragen tot de sociale insluiting van mensen die in armoede leven. De mensen, werkzaam op het terrein, creëren banden met de begunstigden, bieden hen gezellige activiteiten aan met andere begunstigden, zetten hen op het spoor van het activeren van hun rechten, en zo gaat de bal aan het rollen.
De Koning Boudewijnstichting is zich bewust van de maatschappelijke impact van een sector in grote moeilijkheden en lanceerde daarom medio 2022, voor het tweede opeenvolgende jaar, een nieuwe projectoproep om voedselhulporganisaties te ondersteunen en te versterken. Een onafhankelijke jury van deskundigen selecteerde 71 organisaties uit heel België, die samen een totaalbedrag van 500.000 euro ontvingen.
Drie grote uitdagingen
De gesteunde initiatieven trachten drie grote uitdagingen voor de sector aan te pakken:
· De toenemende vraag beheersen door de hulp doeltreffend te verbeteren en kwaliteitsproducten aan te bieden;
· De vrijwilligersnetwerken versterken, zonder welke niets mogelijk zou zijn. Zij vormen de ruggengraat van zoveel initiatieven. Vaak maakten veel vrijwilligers zelf armoede mee of zijn zij voormalige begunstigden van deze hulp;
· Een warm onthaal bieden om de waardigheid van elke persoon te respecteren en elke persoon zo goed mogelijk te begeleiden naargelang zijn behoeften.
Hier volgen tweevoorbeelden van gesteunde projecten, geïllustreerd met citaten van hun verantwoordelijken:
̏Mensen in armoede moeten toegang hebben tot producten van topkwaliteit. Dat is een kwestie van waardigheid.ˮ Alice Berwart, vereniging Nojavel, Vorst.
Elke maand verdeelt de vzw aan zowat duizend huishoudens bio-voedselpakketten met fruit, groenten, brood en verse producten. Met de hulp van de KBS kan Nojavel haar personeel versterken met vrijwilligers die begunstigden zijn van de vereniging. Dit bevordert ook hun maatschappelijke integratie.
̏We vinden dat de banden met kleine producenten van fruit en groenten moeten worden aangehaald. Dan krijgen we een lokaal en ethisch aanbod, en vooral, dan kunnen onze begunstigden zelf kiezen welk voedsel ze willen.ˮ Baudouin Blankaert, Comité de la Samaritaine, Brussel.
Naast het sociaal restaurant van het Comité de la Samaritaine, ‘Sam’en VRAC’, opent een kruidenier met bulkproducten de deuren, in samenwerking met de vzw VRAC (Vers un Réseau d'Achat en Commun). Met de steun van de KBS krijgen inwoners van de Marollenwijk en de begunstigden van “La Samaritaine” zo toegang tot kwaliteitsvolle producten uit de duurzame lokale landbouw.
Je vindt hierbij de lijst van de 71 ondersteunde projecten, per provincie, en hun contactgegevens. Aarzel niet om contact met ons op te nemen (vannoppen.t@kbs-frb.be, 0479 31 85 56) voor bijkomende informatie.
Lees het verhaal van een van deze organisaties: ‘De kracht van “samen” van Voedselwinning Jeugdhulp vzw te Leuven.