Huisartsen vechten op alle fronten

Onthaal, doorverwijzing en opvolging van patiënten zonder vaste huisarts, logistieke en medische ondersteuning in de 14 triagecentra van de Brusselse ziekenhuizen, ondersteuning van woonzorgcentra en inrichting van ‘hospi-hotels’: de Federatie van Brusselse Huisartsenverenigingen trommelde ongeveer 500 artsen op om in de eerste lijn COVID-19 te bestrijden. Met de steun van het Fonds Dr. Daniël De Coninck, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.

“Begin maart wisten we meteen dat het menens was en dat we alles uit de kast moesten halen om ons voor te bereiden op deze crisis. Dat hebben we ook gedaan. Bijna de helft van de huisartsen in Brussel gaf thuis. Deze inzet deed me echt deugd.” Michel De Volder, voorzitter van de Federatie van Brusselse Huisartsenverenigingen (FBHV), is trots op het anticipatievermogen van zijn Federatie en op de generositeit van de artsen die wekenlang “zeven dagen op zeven het beste van zichzelf gegeven hebben”.

Niet iedereen heeft een vaste huisarts

Bijna een Brusselaar op de drie heeft geen vaste huisarts: dat is problematisch wanneer patiënten die zich zorgen maken over hun gezondheid eerst hun huisarts moeten bellen. Met de hulp van het Rode Kruis en van 112 zette de FBHV in ijltempo een platform voor telefonische medische raadplegingen op in een gebouw naast dat van de 112-ambulances op de Helihavenlaan. Een 7-tal referentieartsen, ondersteund door 2 coördinerende artsen en 2 leidinggevenden, beantwoorden er de oproepen van ongeruste Brusselaars en sturen ze door: naar 112 als de situatie kritiek lijkt te zijn, of naar een van de 170 huisartsen die deze nieuwe patiënten willen opvolgen tijdens de coronacrisis.

Onderzoeken, triëren, doorverwijzen

Andere artsen boden zich spontaan aan om de inrichting van de triagecentra naast de spoeddiensten van de Brusselse ziekenhuizen logistiek te ondersteunen. Nog anderen sprongen bij om de patiënten te onderzoeken die in de triagecentra waren op eigen initiatief of op aanbeveling van hun arts. Er werd daarvoor een beroep gedaan op 160 vrijwillige artsen van huisartsenverenigingen. “Delicaat, vermoeiend en risicovol werk. We doen er alles aan om de gezondheid van onze artsen te beschermen, maar er was een schrijnend tekort aan beschermend materiaal en je onderzoekt toch patiënten die besmet kunnen zijn. Het is niet gemakkelijk, er moeten lessen uit getrokken worden voor nadien.”

Woonzorgcentra in lastige papieren

Alsof dat nog niet genoeg was, was er ook nog de gevoelige situatie in de woonzorgcentra. “Er zijn daar veel problemen tegelijk”, zegt dokter De Volder. Het hele personeel, dus niet alleen de verpleegkundigen, maar ook de verzorgenden, de keukenhulpen, het schoonmaakpersoneel enz., zijn vragende partij voor meer informatie over hoe ze het best hun eigen gezondheid en die van de bewoners kunnen beschermen. De medewerkers die vaak en direct contact hebben met ouderen zijn erg ongerust, velen zijn met ziekteverlof. Sommige artsen die normaal op huisbezoek gaan bij de bewoners, zijn zelf met ziekteverlof of ze deinzen ervoor terug om ter plekke te gaan, omdat ze bang zijn om het virus bij de kwetsbare bewoners van het woonzorgcentrum binnen te brengen.

“We hebben hulpvragen gekregen van woonzorgcentra die vreesden voor de continuïteit van de zorg voor hun bewoners. Je mag niet vergeten dat deze ouderen ook andere ziekten hebben. Als die niet van dichtbij opgevolgd worden, kunnen die ook dodelijk zijn. Er is meer dan COVID-19”, zegt Michel De Volder. De Federatie heeft ook daarvoor een beroep gedaan op ‘haar’ huisartsen. In samenwerking met Artsen Zonder Grenzen zijn artsen uit lokale huisartsenkringen van de FBHV naar de woonzorgcentra getrokken om het personeel uit te leggen hoe ze zichzelf – en de bewoners – kunnen beschermen tegen besmetting. En om de bewoners te onderzoeken van wie de gezondheidstoestand moest worden opgevolgd terwijl de gebruikelijke huisarts het niet kon doen.

Tussen ziekenhuis en thuis

Laatste invalshoek: de inrichting van ‘hospi-hotels’ waar patiënten worden ondergebracht die ontslagen zijn uit het ziekenhuis maar die, bijvoorbeeld omdat ze er alleen voor staan, nog niet naar huis kunnen. “We moesten gebouwen en kamers inrichten, zorgteams vinden voor de lichte zorgtaken: dit alles vergt serieuze coördinatie, veel goede wil en nogal wat geld”, zegt Michel De Volder. “Voor dit alles was de steun van 10.000 euro van het Fonds Dr. Daniël De Coninck, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, onmisbaar. Het gaf ons ademruimte.”