De Schat van Oignies, een uitzonderlijke verzameling edelsmeedkunst uit de 13de eeuw, voor het eerst bijna volledig te zien buiten België

Van 19 maart tot 20 oktober 2024 presenteert het Musée de Cluny in Parijs – het nationaal museum van de Middeleeuwen – in de tentoonstelling ‘Merveilleux Trésor d’Oignies: éclats du XIIIe siècle’ een selectie van de mooiste edelsmeedwerken uit deze kerkschat. De schat, erkend als een van de ‘zeven wonderen van België’, is eigendom van de Koning Boudewijnstichting, die hem vrijwaart voor toekomstige generaties. De Stichting ondersteunt de tentoonstelling, een gezamenlijk initiatief van het Musée de Cluny en het Musée provincial des Arts anciens du Namurois, waar de schat normaal wordt tentoongesteld.

De Schat van Oignies bestaat uit een vijftigtal stukken, die elk getuigen van de uitzonderlijke kwaliteit van de gotische edelsmeedkunst. Deze zeldzame kerkschat uit de 13de eeuw dankt zijn internationale faam aan de verfijning van de kunstvoorwerpen, het technisch meesterschap, de zeldzame en kostbare materialen, de goede staat waarin ze bewaard zijn, en de bijzondere geschiedenis van de stukken. In 1978 werd de schat uitgeroepen tot een van de ‘zeven wonderen van België’; in 2010 klasseerde de Federatie Wallonië-Brussel 32 stukken uit de schat als uitzonderlijk roerend erfgoed.

De Zusters van Onze-Lieve-Vrouw van Namen droegen de schat in 2010 over aan de Koning Boudewijnstichting om het voortbestaan ervan te verzekeren. De Stichting vertrouwde de schat toe aan het Musée provincial des Arts anciens du Namurois (TreM.a), waar hij wordt tentoongesteld. De Société archéologique de Namur helpt bij het bestuderen en het onder de aandacht brengen van dit kostbare erfgoed.

Primeur

Voor het eerst is deze prestigieuze schat nu bijna volledig buiten België te zien, honderd jaar nadat drie stukken ervan getoond werden in het Louvre in 1924. Een dertigtal voorwerpen die vervoerd kunnen worden, schitteren in een tentoonstelling in het Musée de Cluny: edelsmeedwerken, vooral reliekhouders, en een selectie objecten in stof. Bezoekers kunnen er echte topwerken zien, zoals de reliekhouder van de melk van de Heilige Maagd, de reliekhouder van de rib van de heilige Petrus, de boekbanden van het Evangelarium van Oignies of de kelk en het pateen van Gilles de Walcourt.

Een selectie foto’s van de tentoongestelde kunstwerken vindt u hier.

Historische figuren

Dankzij de tentoonstelling komt ook de geschiedenis van de priorij van Sint-Nicolaas van Oignies in beeld, een gemeenschap van Augustijner kanunniken gesticht aan het eind van de 12de eeuw. Drie figuren staan daarbij centraal: Maria van Oignies (1177-1213), Jacob van Vitry (1185-1240) en de getalenteerde edelsmid Hugues van Walcourt, beter bekend als Hugo van Oignies († rond 1240). Zijn eigen creaties en die van zijn atelier, te herkennen aan het graveer- en filigraanwerk en aan de overvloed aan naturalistische en jachtmotieven, zijn een indrukwekkend en virtuoos staaltje edelsmeedkunst.

Enkele jaren na de stichting van de priorij nam de mystica Maria van Oignies er haar intrek. Verschillende stukken in de tentoonstelling getuigen van het leven van deze vrouw, die kort na haar dood werd zaligverklaard en die ook vandaag nog wordt vereerd. In dezelfde periode wordt Jacob van Vitry, briljant predikant en gewezen bisschop van Akko in het Heilig Land, de grootste mecenas van de priorij. Hij schenkt relieken en kostbare materialen. Met zijn steun groeit de priorij uit tot een belangrijk creatief centrum van de edelsmeedkunst. Hugo van Oignies en later zijn atelier creëren er uitzonderlijke stukken, zoals blijkt uit de tentoonstelling.

Naast het bewonderen van de werken zelf kunnen bezoekers op een interactieve manier hun ervaring verdiepen door het parcours van Jacob van Vitry te volgen of de boekbanden van Hugo van Oignies tot in de kleinste details te ontdekken.

Persbezoek

Als journalist kunt u de tentoonstelling in het Musée de Cluny ontdekken op donderdag 21 maart 2024 om 14u, tijdens een geleid bezoek door de twee commissarissen van de tentoonstelling:
- Christine Descatoire, hoofdconservator van het Musée de Cluny, verantwoordelijke voor de collectie edelsmeedkunst
- Julien De Vos, hoofdconservator, directeur van de Dienst Cultureel Erfgoed van de Provincie Namen.

Mogelijkheid om beelden te maken en interviews af te nemen.

We vragen u, om organisatorische redenen, uw aanwezigheid te bevestigen bij Thierry Van Noppen (vannoppen.t@kbs-frb.be, 0479 31 85 56).

Praktisch
- Tentoonstelling ‘Merveilleux Trésor d’Oignies: éclats du XIIIe siècle’
- Musée de Cluny, 28 rue Du Sommerard, 75005 Paris
- Van 19 maart tot 20 oktober 2024
- Open alle dagen, behalve maandag, van 9u30 tot 18u15. Nocturnes de eerste en de derde donderdag van de maand, van 18u15 tot 21u
- Inkom € 12, verminderd tarief € 10. Gratis voor jongeren onder 26 en voor iedereen op de eerste zondag van de maand

Meer informatie
oignies.collectionkbf.be
www.erfgoed-kbs.be
www.musee-moyenage.fr
www.museedesartsanciens.be