“Trots dat we open blijven voor onze mensen

Business as usual is, zoals voor iedereen vandaag, geen optie voor de Gentse armoedeorganisatie Open Plaats. Maar dak- en thuislozen en andere kansarmen aan hun lot overlaten is dat ook niet. Mede dankzij noodsteun van de Koning Boudewijnstichting kan Open Plaats zijn cliënten verse en gevarieerde voedselpakketten blijven garanderen.

Open Plaats in de wijk Brugse Poort in Gent gonst normaal van de activiteit. Drie keer per week zitten veertig tot vijftig mensen er gezellig samengepakt voor een kop koffie of soep, om even de computer of de wasmachine te gebruiken, te douchen of een praatje te slaan met een begeleider die met hen bekijkt wat ze nodig hebben en hoe ze hen bij het geschikte aanbod krijgt. Maar zoals vele organisaties heeft ook Open Plaats noodgedwongen de pauzeknop ingeduwd.

De ontmoetingsruimte is stil. In Open Plaats worden geen tweedehandsspullen meer opgeknapt en naar de kringwinkels van Gent en Destelbergen gebracht. De mensen die Open Plaats op die manier tewerkstelt om arbeidsvaardigheden aan te leren zodat ze meer kansen krijgen op de arbeidsmarkt, zitten thuis. Maar alles dichttimmeren, dat kregen de medewerkers van Open Plaats niet over het hart. Ze weten dat ze voor veel mensen de laatste strohalm zijn, zeker nu veel andere diensten de deuren gesloten houden.

Geen familie

Mensen zoals Lila*, die zoveel mogelijk binnenblijft met haar vier kinderen. Omdat het moet. Maar ook omdat ze niet anders kan. “Ik sta er alleen voor. Ik heb geen familie hier of iemand anders die kan helpen. De oudste kan wel even babysitten, maar niet te lang. En met de kinderen naar buiten gaan is lastig, omdat de kleintjes niet snappen dat ze afstand moeten houden.” Toch moet ze ook naar buiten. Ze komt langs bij Open Plaats. “Er is altijd wel iets nodig. Ik doe inkopen voor een week, maar na drie dagen is het eten al op. Vier kinderen, die eten veel!”

Het is voor mensen als Lila dat Sociale Dienst Open Plaats de voedselondersteuning heeft opengehouden. Al hebben ze de aanpak moeten omgooien. “In normale tijden vergezelt een vrijwilliger de cliënt naar ons winkeltje”, zegt Tine Van Rumst van Open Plaats. “Ze bekijken daar samen hoe groot het gezin is, of ze bijvoorbeeld vegetarisch of halal eten, hoe ze lokale groenten kunnen klaarmaken. Zo stellen ze het boodschappenmandje samen.” Die één-op-één-aandacht is uit den boze in coronatijden.

Minimaal contact

“Het was zoeken naar een evenwicht tussen voedselondersteuning op maat van onze cliënten, en respect voor de voorzorgsmaatregelen”, zegt Tine Van Rumst. “Onze medewerker bespreekt nu in de hal met de cliënt wat hij nodig heeft. Die bestelling gaat naar ons winkeltje, de boodschappen gaan in een sluis en een andere medewerker overhandigt ze.” Een wisselend team van 15 vrijwilligers en 1 beroepskracht staan samen in voor de dagelijkse werking.

Er mag telkens maar één cliënt in de hal waar het onthaal nu gevestigd is. Maximum drie mensen wachten op de binnenplaats van de vzw, de rest van de wachtenden staat buiten, op de voorgeschreven afstand van elkaar. Sinds de start van de coronacrisis konden we zo reeds 700 personen helpen. “Het is minimaal contact, ja, maar het is nog steeds voedselondersteuning die maximaal op maat van onze mensen is, met een vers en gevarieerd aanbod.”

Open Plaats vindt namelijk dat producten die je zelden aantreft in klassieke voedselpakketten zoals koffie, thee, olijfolie, boter, broodbeleg of nog hygiëneproducten, ook basisproducten zijn. De vzw koopt die vaak zelf aan, en door de coronacrisis staat de toelevering van vertrouwde leveranciers zoals de Voedselbank, Foodsavers en lokale handelaars onder druk. “Misschien komt het door al dat hamsteren, maar ook handelaars hebben niet veel overschotten meer.”

Snel op de rekening

Gelukkig kon Open Plaats intekenen op de urgente oproep van de Koning Boudewijnstichting voor armoedeorganisaties die in deze coronacrisis hun kwetsbare doelgroep niet lossen. “Zo kunnen we onze mensen meer geven dan bonen in blik. Het ging zo snel: maandag hebben we ingediend, dinsdag was onze aanvraag al goedgekeurd en vandaag, twee dagen later, stond het geld al op onze rekening.”

Met de 10.000 euro die Open Plaats kreeg van de Stichting, kan de vzw voldoende voedsel kopen tot eind mei. Ook van de medewerkster van de Sociale Dienst wier loon normaal betaald wordt door de Kringwinkel, kunnen zo de loonkosten twee maanden overbrugd worden. “Cliënten vragen vaak bezorgd of Open Plaats open blijft. ‘Geen zorgen maken’, antwoordden we dan.”

Maar wat als het langer duurt dan eind mei? “Dan staan we voor nieuwe uitdagingen”, zegt Tine Van Rumst. “Want ook onze vaste kosten blijven gewoon lopen en met het sluiten van de Kringwinkel zijn we onze inkomsten kwijt. We moeten nu onze reserves aanspreken maar dat is niet houdbaar op de lange termijn. We willen dat Open Plaats nog bestaat na corona.”

Positieve energie

Op dit moment kijkt Tine Van Rumst niet veel verder dan de komende week. “De eerste twee weken van de ‘lockdown light’ waren we gefocust op de goede en veilige organisatie van de voedselondersteuning. Nu dat loopt, willen we volgende week beginnen vaste cliënten te bellen die we nog niet gezien hebben. Zijn ze bang om te komen? Zijn ze ziek? Geraken ze niet tot bij ons?”

“De steun van de Stichting heeft zorgen weggenomen. Het geeft ook positieve energie. Want het is wennen, je dienstverlening aanbieden met zoveel afstand, terwijl de essentie van onze werking nabijheid is, een warme omgeving, een luisterend oor. Het is allemaal wat klinischer nu. Maar we zijn trots dat we opengebleven zijn om onze mensen te ondersteunen.”

Open Plaats vzw kreeg steun om zijn werking tijdens de coronacrisis vol te houden, via de urgente oproep voor organisaties die armen bijstaan. Via een versnelde en flexibele procedure kunnen organisaties die onder druk komen door de crisissituatie, een forfaitair bedrag van 10.000 euro aanvragen. Meer informatie.

In totaal is er door de Stichting zo’n 5 miljoen euro toegekend aan organisaties op het terrein die geconfronteerd worden met urgenties in Vlaanderen, Wallonië en in Brussel: 3 miljoen euro aan organisaties die armoede en dakloosheid bestrijden, en 2 miljoen euro aan organisaties van de eerste lijn. Meer informatie