Duurzaam Materialen- en Energiebeheer (Fonds)

Overal groeit het besef dat de manier waarop we energie en grondstoffen verslinden en afval produceren, de planeet vroeger dan later onleefbaar zal maken. De urgentie is er dus, maar veel mensen worstelen met de vraag hoe ze dat kunnen doen, hun manier van leven omgooien.

Het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, een initiatief van Indaver en de milieuorganisaties ABLLO en BBL, wil mensen, organisaties en bedrijven inspireren tot gedragsverandering door duurzame en vernieuwende projecten rond materialen- en energiebeheer te ondersteunen.

Een onafhankelijke jury kiest de bekroonde projecten. Sinds 2007 gaf het Fonds, dat wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting, al 1,5 miljoen euro voor 150 projecten voor de vergroening van Vlaanderen.

Het Fonds organiseert jaarlijks een oproep voor projecten met een regionale focus (met steun tot 40.000 EUR per project).

In 2024 steunde het fonds vier boeiende projecten:

• Universiteit Antwerpen: Wetenschappelijk pilootplan voor de introductie van duurzame productie en beheer in de Vlaamse wijnbouw. Klimaatopwarming betekent Vlaamse kwaliteitswijn zonder duurzame oplossingen. Viticultuur en vinficatie leiden tot grondstoffenuitputting, inefficiënt materialengebruik, hoge energie- en waterconsumptie. Sectoraalregionaal milieu-impactonderzoek zal vervuilende processen in Vlaanderen, zoals in traditionele wijngebieden, verbeteren. De UAntwerpen en Vicky Corbeels bieden regio-en sectorspecifieke circulaire oplossingen aan de Vlaamse wijnproductie, die pionier in de koelklimaatwijnen wordt.
• Klimaan vzw: Common land voor herstellende landbouw op het hombeeks plateau. Ze creëren een instrument voor de transitie naar herstellende landbouw op het Hombeeks Plateau, namelijk de oprichting van een vennootschap voor de aankoop en beheer van landbouwgronden. Het doel is deze te vrijwaren voor voedselproductie met een positieve impact voor boer én burger, zowel op ecologisch, economisch als sociaal vlak. Aandeelhouders kunnen in- en uitstappen maar de grond blijft in de vennootschap en wordt ter beschikking gesteld aan boeren met een plan voor herstellende landbouw.
• De Coöperant vzw: Coop Centraal, de eerste democratische supermarkt in Vlaanderen, betrekt elke klant als coöperant, mede-eigenaar en medewerker. Klanten werken maandelijks een shift van 3 uur, waardoor ze inzicht krijgen in de voedselketen. Samen passen we ons consumptiegedrag aan, efficiënter dan individuele pogingen. Winst wordt geherinvesteerd om ecologische producten toegankelijker te maken en met extra werkuren steunen ze sociale initiatieven in de transitie naar een klimaatneutrale samenleving.
• Woonder cv: Lokaal natuurlijk bouwen - ketens van lokale reststromen uit groen- en natuurbeheer, landbouw en bosbeheer naar de werf - bouwen met lokaal riet. Lokale reststromen uit groen- en natuurbeheer, landbouw en bosbeheer gaan vaak naar het buitenland voor verwerking, vaak zelfs tegen een kost, terwijl het grondstoffen kunnen zijn waarmee we lokaal natuurlijk kunnen bouwen. Rietvelden worden meer en meer naar voren geschoven als een oplossing voor overstroming en droogte, maar riet kent nog geen lokale afzetmogelijkheid na oogst. Woonder gaat de keten uitbouwen van rietveld als waterbuffer naar riet als bouwmateriaal op een natuurlijke bouwwerf.

Er loopt ook jaarlijks een oproep voor kleinere, lokale projecten. Dit gebeurt in samenwerking met Bond Beter Leefmilieu en Growfunding. Wie via Growfunding tot 4.000 EUR inzamelt krijgt er nog eens evenveel steun bovenop van het Fonds. BBL zorgt voor coaching en helpt je om een goed project te ontwikkelen.

Kijk hoe Buurthuis Posthof of vzw De Lovie via deze oproep al een knap project op poten zetten.

Beide oproepen worden telkens gelanceerd in het najaar (vanaf oktober/november). Hou de nieuwsbrief 'Klimaat, Milieu en Biodiversiteit' van de Stichting in de gaten.