Duurzaam Materialen- en Energiebeheer (Fonds)

Overal groeit het besef dat de manier waarop we energie en grondstoffen verslinden en afval produceren, de planeet vroeger dan later onleefbaar zal maken. De urgentie is er dus, maar veel mensen worstelen met de vraag hoe ze dat kunnen doen, hun manier van leven omgooien.

Het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, een initiatief van Indaver en de milieuorganisaties ABLLO en BBL, wil mensen, organisaties en bedrijven inspireren tot gedragsverandering door duurzame en vernieuwende projecten rond materialen- en energiebeheer te ondersteunen.

Een onafhankelijke jury kiest de bekroonde projecten. Sinds 2007 gaf het Fonds, dat wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting, al 1,5 miljoen euro voor 150 projecten voor de vergroening van Vlaanderen.

Het Fonds organiseert jaarlijks een oproep voor projecten met een regionale focus (met steun tot 40.000 EUR per project).

In 2025 steunde het fonds vier boeiende projecten:

• Oranjehuis: The Linen Project (TLP). TLP bouwt collectief aan een duurzame productie- en waardeketen voor vlas en linnen. Ze verenigen de diverse textielschakels en verbinden historische kennis met nieuwe technologieën en toepassingen. Het project onderzoekt lokale economische modellen en stimuleert duurzame innovatie in landbouw, industrie en ontwerp. Door sectoroverschrijdende samenwerking versterken ze de connectie tussen mens, natuur en materiaal. Zo ontstaan toekomstbestendige ideeën, verhalen en producten die ze graag delen.
• Les Gazelles de Bruxelles: Sportswitch 2.0 - Kuregem in beweging. Sportswitch 2.0: sportief, circulair en sociaal. In 2025 verhuist Sportswitch naar de Kuregemwijk in Anderlecht, waar ze hun kringloopwinkel met een naaiatelier combineren. Hier zamelen ze tweedehands sportkleding in, herstellen ze beschadigde stukken en geven ze ze een nieuw leven. Tegelijk bieden ze werkervaring aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo verminderen ze textielafval én maken ze sport betaalbaar voor iedereen. Sportswitch zet sport & circulaire economie in beweging.
• Arteveldehogeschool: Weeg Wijs in de Zorg. Ze brengen momenteel voedselverspilling bij Gentse horeca in kaart via AI gedreven food waste monitors (FWM). Deze bestaan uit een weegelement en een camera, die de categorie en de hoeveelheid automatisch registreert en op welk punt van het proces (pre-of post consumer waste). Arteveldehogeschool wilt verder bouwen aan dit project en de bestaande samenwerking met Stad Gent, door deze FWM nu ook te introduceren in Gentse woonzorgcentra (WZC), aangezien daar de verspilling nóg hoger is dan in de klassieke catering.
• Hogeschool Gent: De Wilde Viool - innovatieve maakprocessen in instrumentenbouw vanuit regeneratief landschapsbeheer. Traditionele maakmethodes voor muziekinstrumenten vormen vaak een ecologische uitdaging, onder andere door het gebruik van bedreigde houtsoorten. Dit project verbindt lokaal bos- en natuurbeheer, biomaterialen, ambachtskennis en cultuur in de creatie van een viool gemaakt uit brandnetelvezels. Het oogsten van deze plant heeft een positieve impact op natuurkwaliteit, en draagt bij aan regeneratief landschapsbeheer. De viool wordt zo een symbool van ecodesign en meervoudige waardecreatie.

Er loopt ook jaarlijks een oproep voor kleinere, lokale projecten. Dit gebeurt in samenwerking met Bond Beter Leefmilieu en Growfunding. Wie via Growfunding tot 4.000 EUR inzamelt krijgt er nog eens evenveel steun bovenop van het Fonds. BBL zorgt voor coaching en helpt je om een goed project te ontwikkelen.

Kijk hoe Buurthuis Posthof of vzw De Lovie via deze oproep al een knap project op poten zetten.

Beide oproepen worden telkens gelanceerd in het najaar (vanaf oktober/november). Hou de nieuwsbrief 'Klimaat, Milieu en Biodiversiteit' van de Stichting in de gaten.