Van iets waardeloos iets kostbaars maken

Ergens in Vlaanderen prijkt er op een bureau een handgedraaide houten vulpen, gemaakt van een notelaar uit een tuin die de eigenaar ervan moest achterlaten toen hij verhuisde. Het is Jill Stockmans die deze pareltjes vervaardigt. Ze richtte vorig jaar haar eigen bedrijfje op, met steun van het ICT Community for ASD Fonds dat de inclusie van mensen met autisme ondersteunt, en in het voorbije jaar focuste op ondernemerschap.

Het begon toevallig. In het dagcentrum (w)onderweg waar Jill Stockmans twee keer per week heen gaat, wilde ze pennen maken uit epoxy. Om te oefenen probeerde ze eerst met hout. Maar dit levende materiaal greep haar zo bij het nekvel dat ze er mee bleef werken. Om de techniek van het ambachtelijk houtdraaien te leren, deed Jill wat iedereen doet die iets onder de knie wil krijgen: YouTube kijken. Twee jaar later werd deze autodidacte, dankzij het Fonds ICT Community for ASD, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, zelfstandige in bijberoep.

Emotionele betekenis

Haar ambachtelijke houten pennen zijn de hobbystatus al lang ontgroeid. Naarmate ze zich bekwaamde, begon Jill een ander cliënteel aan te trekken. “Mensen vragen nu vaker om een pen uit hout dat voor hen een emotionele betekenis heeft”, vertelt ze. Zo kwam iemand aanzetten met een tak van de notelaar uit zijn tuin. “Hij moest verhuizen en wilde graag een aandenken aan zijn lievelingsboom: een pen uit notenhout.” Of een pen uit hout van een boom uit de tuin van een overleden familielid, als aandenken. Elke pen krijgt een eigen certificaat. Jill gaat ook zelf op zoek naar exclusievere houtsoorten om mee te experimenteren. Zodra het daarover gaat, praat ze honderduit. “Uit Rusland heb ik hout dat pikzwart is geworden door in moerassen te liggen, uit Oekraïne is er hout dat behandeld is met kleurstof en hars, wat prachtige effecten geeft. Sommigen zeggen dat mijn pennen meer beginnen weg te hebben van kunst”, zegt ze trots.

Slopende marktjes

Kopen kan via haar webshop, maar de pennen, zegt ze, koop je eigenlijk best op een van de ambachtelijke en kunstmarktjes waar ze present geeft. “Je moet de pennen zien en voelen, in je hand houden. Een foto geeft geen voeling met de pen.” Jaarlijks doet ze ongeveer drie markten aan. Meer deelnemen, is te slopend voor Jill, die met haar autismespectrumstoornis zeer gevoelig is voor de lawine aan prikkels op die markten. “Het is niet evident voor mensen zoals Jill, mensen met ASS, om een eigen zaak te beginnen”, zegt Dirk Rombaut, directeur van Passwerk, het bedrijf dat het Fonds ICT Community for ASD (zie onderaan) oprichtte.

Ondernemerschap belonen

“Mensen met ASS kunnen zich geweldig goed concentreren op hun kernactiviteit, in dit geval pennen maken”, zegt Rombaut. Maar ondernemen, dat is ook een papierberg wegwerken, facturen maken, materiaal bestellen, de website in orde maken, klanten zoeken. “Het is niet makkelijk voor deze mensen om de eerste stap te zetten. Het Fonds geeft een financiële stimulans, een boost voor hun zelfvertrouwen, de kans ook om bijkomende middelen aan te spreken bij andere instellingen met de steun van het Fonds op zak. Jill heeft de moed om een eigen bedrijfje te beginnen. Wij willen elke vorm van ondernemerschap graag belonen, ook als dat risicovolle trajecten zijn.”

Groeien

Met de steun van het Fonds ICT Community for ASD kon Jill Stockmans onder andere een boekhouder in de arm nemen die de administratieve last van haar schouders neemt. “Voordien, toen ik het als hobby deed, mocht ik de pennen niet verkopen. En alles zomaar weggeven was lastig, want het materiaal voor de pennen is duur. Door een eigen bedrijfje in bijberoep te beginnen kan ik wel verkopen. Zo kan ik groeien, exclusievere modellen maken, van duurdere houtsoorten, voor een ander publiek.” Ze onderhandelt ook met bedrijven om de pennen aan te bieden als relatiegeschenk. Maar rijk wil ze er niet mee worden. Wat ze verdient, investeert ze in materiaal om nieuwe pennen te maken. “Ik wil gewoon de voldoening blijven voelen die ik nu heb. Ik wil dat mensen dit ontdekken en leren koesteren, dat ze leren voor iets zorg te dragen, een pen van een hout dat voor veel mensen waardeloos was, en dat dit plots niet meer is.”

Jillstockmans.com