Solidariteit en voedselbedeling in Oostende

De coronacrisis hakt er bij iedereen stevig in. Al in het voorjaar gaf de Koning Boudewijnstichting steun aan 500 organisaties voor mensen die leven in armoede, via een versnelde procedure. Uit de bevraging van al deze organisaties kort na de zomer kwam duidelijk naar voren dat bij een meerderheid van hen meer mensen aankloppen dan voor de gezondheidscrisis. Dat merkt ook de Oostendse vzw In.Tacte die steun kreeg voor de deelwerking Collectieve Solidariteit tegen Armoede (Col.Sol), die twee keer per week voedsel bedeelt.

Er staat al een lange rij mensen te wachten als om 10.30 uur de deuren van de loods van Col.Sol opengaan om met de voedselbedeling te starten. Sommigen zijn al om 8.30 uur gearriveerd. Een van de vrijwilligers leidt de rij in goede banen. Draagt iedereen een mondmasker en houdt men voldoende afstand? Hij ontsmet ook de winkelkarretjes. Die mogen de bezoekers gebruiken om hun boodschappen te doen.

Een echte winkel

Het lijkt op “echt” winkelen, alleen moet je je wel aanmelden. Alles is in de typische rayons uitgestald: conserven, droge voeding, broodbeleg, zuivel, veel groenten en fruit. Col.Sol stelt de voedselpakketten niet zelf samen. De mensen mogen kiezen wat ze meenemen, de vrijwilligers helpen hen hierbij en houden in de gaten dat er voldoende overblijft voor wie achteraan in de rij staat. “Soms zou ik graag meer meegeven, maar het is vooral belangrijk dat iedereen genoeg heeft”, zegt vrijwilligster Trees, die bij de vleesrayon staat.

Op de parking worden de winkelkarren overgeladen in meegebrachte zakken, trolleys, fietstassen. Het is voor velen de gelegenheid om even een praatje te doen met elkaar. Trees vertelt dat sommige mensen al jaren naar de voedselbedeling komen. “Die begin je dan te kennen. Soms vertelt iemand iets, bijvoorbeeld dat ze eindelijk een sociale woning gekregen hebben. Als ik dan de volgende keer vraagt of ze al verhuisd zijn, zie je dat die interesse deugd doet.”

De vraag stijgt

Het aantal gezinnen dat passeert bij Col.Sol is door corona sterk gestegen. In 2020 kreeg de organisatie al 750 aanvragen, wekelijks komen ongeveer tachtig gezinnen of alleenstaanden voedsel ophalen. Via de sociale noodlijn, die de Stad Oostende opzette naar aanleiding van de coronacrisis, vinden steeds meer mensen de weg naar de voedselbedeling. Die voedselbedeling is blijven doorgaan, zelfs tijdens de lockdown in maart. “Vroeger mochten de mensen om de drie weken komen. Maar daar hebben we niet genoeg voorraad meer voor, want de vraag stijgt. Het is nu dus om de vier weken”, legt Tiny Dewulf, secretaris van Col.Sol uit. “In sommige gevallen laten we mensen vaker komen. Niet iedereen heeft een koelkast of diepvries en dan is eten meenemen voor vier weken niet mogelijk. Ook voor grote gezinnen maken we een uitzondering.”

Het eten dat uitgedeeld wordt, komt deels van de voedselbank in Kuurne. Die levert eten dat lang houdbaar is, zoals melk, bloem, conserven, … In de loop der jaren is een groot netwerk aan winkels en bedrijven uitgebouwd waar Col.Sol overschotten mag ophalen. Elke dag rijdt Dominique Degraeve, voorzitter van Col.Sol, rond om dat eten op te halen: vlees, beleg, groenten, fruit – noem maar op. En dat leidt tot een ruim en gevarieerd aanbod, waar mensen zelf uit kunnen kiezen.

Een heel divers publiek

Het publiek in de rij is heel uiteenlopend: een man met een zoontje, een jong koppel met een baby, een alleenstaande twintiger, enkele grote gezinnen, veel oudere mensen. Ook de achterliggende verhalen zijn divers. De laatste tijd is er een aantal mensen ingestroomd die door de coronacrisis hun werk verloren zijn. Er is niet altijd veel nodig om in moeilijkheden te geraken: een echtscheiding, je job verliezen, schulden.

Je kan niet zomaar bij Col.Sol terecht, er is steeds een doorverwijzing nodig en voor wie niet alleenstaand is een attest van gezinssamenstelling. De gewone weg loopt via het OCMW, maar Col.Sol werkt ook met andere partners samen. “We accepteren doorverwijzingen van onder andere straathoekwerkers, artsen, schuldbemiddelaars, mutualiteiten of de sociale dienst van VDAB”, zegt Tiny Dewulf. “Veel oude mensen willen niet naar het OCMW gaan. We merken dat gepensioneerden, zeker alleenstaanden, niet toekomen met hun pensioen. Het is moeilijk dat toe te geven. Soms weten zelfs hun eigen kinderen dat niet. Zij hebben graag een extraatje in huis voor als hun kleinkinderen komen. Daar houden we rekening mee.”

Middelen en helpende handen

Het team van vrijwilligers is groot: Col.Sol kan rekenen op zo’n 25 paar helpende handen, onder wie ook mensen die zelf tot kansengroepen behoren en hier een zinvolle bezigheid vinden.

Maar al draai je op vrijwilligerswerk, voedselbedeling organiseren vraagt veel middelen en creativiteit. Col.Sol heeft daarom een winkel met tweedehandskledij, waar iedereen terechtkan. Met de opbrengst ervan worden de kosten voor een vrachtwagen en een kleine bestelwagen gedekt. Daar strooit corona roet in het eten: de kledingwinkel is gesloten. “Anderzijds hebben de mensen nu tijd om op te ruimen en willen ze wat nog bruikbaar is aan ons geven”, zegt Dominique Degraeve. “Ook dat zijn we met de vrijwilligers blijven doen tijdens de eerste lockdown: herbruikbare spullen ophalen bij mensen die ze wegdoen.”

Goed nieuws is dan ook dat Col.Sol binnenkort niet meer zelf naar de voedselbank in Kuurne moet rijden. De Stad Oostende heeft een voedselverdeelplatform opgericht. De Stad zal instaan voor het transport en voorziet in een bedrijfsloods waar de negen Oostende noodvoedselhulporganisaties dan terechtkunnen. Dat levert niet alleen tijdswinst op, maar ook een kostenbesparing voor Col.Sol.

Col.Sol kon ook recent verhuizen naar een loods van de Stad Oostende. “Veel beter dan onze vorige locatie”, zegt Dominique Degraeve. “Hier is het proper, het licht is beter en we hebben de ruimte goed kunnen inrichten.” Daarvoor kwamen de middelen van de Koning Boudewijnstichting goed van pas. Die zijn deels gebruikt om voedsel aan te kopen, deels om grote koel- en vrieskasten te bekostigen, waarin vlees, zuivel en andere bederfbare waren opgeslagen kunnen worden.