Hoe geven we kinderen en jongeren de goesting om te leren? Autonomie kan een belangrijk ingrediënt zijn van het antwoord. Maar hoe stimuleer je autonome motivatie? Hoe pas je de leeromgeving aan? Het onderwijsinnovatieplatform Veranderwijs.nu, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, moedigt leerkrachten en schoolleiders aan om een visie op autonoom leren te ontwikkelen en deze toe te passen in een krachtige leeromgeving. 35 scholen, verspreid over heel Vlaanderen, krijgen hiervoor samen in totaal ongeveer 140.000 euro steun.
COVID-19 heeft een belangrijke impact op het onderwijs. Er is snel geschakeld tussen klassikale, digitale en hybride vormen van lesgeven, en meer dan ooit volgden leerlingen les vanop afstand. Veel leerkrachten hebben gemerkt dat hun leerlingen zelfstandiger kunnen werken dan verwacht. En veel leerlingen zijn ook vragende partij om wat meer zelfsturing ook na de pandemie te bewaren.
Onderzoek en praktijkervaringen tonen aan dat autonomie een belangrijk element is om de goesting tot leren en levenslang blijven leren aan te wakkeren. Wanneer leerlingen meer autonomie ervaren (bijvoorbeeld door mee te kiezen welke studiemethode ze hanteren of welk thema ze behandelen), draagt dit bij tot een gevoel van psychologische vrijheid, tot motivatie, en verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces.
Dit betekent niet dat ‘alles kan en alles mag’, integendeel. Structuur en een krachtige leeromgeving blijven cruciaal, met duidelijke leerdoelen, evaluatie van de leerwinst, en een belangrijke rol voor de leerkracht als expert, voor instructie, kennisoverdracht en begeleiding.
35 schoolteams, in kleuter-, lager en secundair onderwijs, die hierover een visie ontwikkelen en/of de toepassing ervan concreet maken, krijgen financiële steun waarmee bijvoorbeeld externe begeleiding kan worden bekostigd, of bijscholing, of het ontwikkelen van materialen die het autonomie-ondersteunend onderwijs in de praktijk uitvoerbaar maken. Daarnaast zullen zij deelnemen aan kennisuitwisseling via het Veranderwijs.nu-platform en workshops.
