Verhaal

Leren programmeren voor VR-bril: “Super cool dat je er echt bent en toch niet”

‘Digital Storytelling in Virtual Reality’, daarmee gingen 24 eerstejaars van het Gentse Sint-Lievenscollege van start. Een vakoverschrijdend project, dat de leerlingen laat kennismaken met een technologie die tal van mogelijkheden biedt. De school kreeg hiervoor steun via een projectoproep van het onderwijsvernieuwingsplatform Veranderwijs.nu, gecoördineerd door de Koning Boudewijnstichting.

“Het was opvallend hoe snel ze zich de technologie eigen maakten, ook al ging het om leerlingen van gemiddeld twaalf jaar. Ze verrasten ons met hun creativiteit”, vertelt Robbe Wulgaert, leerkracht in de eerste graad van het Sint-Lievenscollege, richting STEaM (science, technology, engineering, arts & mathematics) en de trekker van het project ‘Digital Storytelling in Virtual Reality’.

Scholen staan voor de uitdaging technologie en digitale toepassingen te integreren in het onderwijs. Als hulpmiddel, maar ook om te begrijpen hoe het werkt en hoe je er zelf nieuwe toepassingen mee kan bouwen. Virtual reality, waarbij je door een ‘bril’ kijkt en in een andere wereld lijkt te bewegen, is een van die toepassingen die snel evolueert en bekender wordt.

Vakoverschrijdend

Geboeid door virtual reality werkte Robbe Wulgaert een project uit om er in de klas mee aan de slag te gaan. De leerlingen ontwerpen een eigen wereld op papier, met beelden en een verhaal, en vervolgens leren hoe ze dit omzetten naar een 3D-beleving met de VR-bril, inclusief ingesproken klank. In de app komt de fantasie tot leven: je luistert naar het verhaal, loopt vrij rond, kijkt van ver of dichtbij naar de creaties. Tekst, beeld, programmeren: het project combineert leerplandoelstellingen van Nederlands, Plastische Opvoeding (Beeld) en ICT.

Na een proefproject volgde in het afgelopen schooljaar de effectieve start, met 24 leerlingen die telkens per twee werkten. Met de steun van Veranderwijs.nu kon de school 10 VR-brillen aankopen en inzetten, naast de twee brillen die de leerkracht eerder met eigen middelen had aangeschaft.

Enthousiaste reacties

“De vraag dit schooljaar was om iets te ontwikkelen voor mensen met een beperking”, vertelt Robbe Wulgaert. “Het was leuk om te horen hoe ze bijvoorbeeld een robotarm wilden realiseren. Of ze maakten een glazen oog en haalden daarvoor informatie uit de cursus natuurwetenschappen.” De leerlingen reageerden enthousiast: “We kregen een probleem dat we helemaal zelf mochten uitzoeken, tekenen en uitwerken.” “En we konden onze prototypes maken op de computer, en we leerden samenwerken.” Of nog: “Ik wilde dit altijd al eens doen! Ik vind het super cool dat je er echt bent, maar toch ook niet.”

“Het was niet nodig de leerlingen te motiveren, wel om ze te begeleiden”, zegt Robbe Wulgaert. “Via VR komen ze in een bepaalde leefwereld terecht en ze stellen daar vragen over. Ik kan alleen zien waar ze mee bezig zijn als ik hun werk met een beamer projecteer. Als leerlingen aan een laptop werken, kan je over hun schouder meekijken. Het is best wel intensief en het hele proces vergt veel tijd. Met een eerder beperkt aantal leerlingen liep dat goed; meer zou echt moeilijk te managen zijn. Het gaat immers niet alleen om de technologie, er komt ook vakdidactiek bij kijken, dat was voor mij zeer boeiend. Aan leerkrachten die een dergelijk project willen opstarten, geef ik graag de raad goed te omlijnen wat je met de technologie wil doen.”

Autisme ervaren

De VR-brillen zijn ook voor andere vakken interessant, bijvoorbeeld om in de les aardrijkskunde een landschap te ervaren. “Of bij het vak Beeld kan je bijvoorbeeld in een simulatie schilderen”, vertelt een leerling, “je zit dan in een andere wereld en hebt niet veel plaats nodig en ook niet al het materiaal, om je toch goed uit te leven.”

Virtual reality kan ook een hulpmiddel zijn voor leerlingenondersteuning, vult de leerkracht aan. “Denk bijvoorbeeld aan een leerling die de diagnose autisme krijgt. Je kan daarover uitleg geven aan de klas, maar met VR wordt het concreter. De Britse krant The Guardian maakte een documentaire over hoe een meisje met autisme haar verjaardag ervaart. Als je dit met een VR-bril bekijkt, kan je je beter inleven en effectief zien dat het soms beklemmend is voor haar. Sommige scholen gebruikten VR al om verkeerslessen te geven of om te laten zien hoe je iets kan lassen of een stelling kan opbouwen. Er zijn tal van mogelijkheden.”

VR-brillen hebben nog steeds een zekere kostprijs, maar de gebruiksdrempel komt steeds lager te liggen, zowel financieel als technisch. In het Sint-Lievenscollege viel de keuze op Oculus Quest-brillen. Die hebben als pluspunt dat ze van inside out tracking gebruikmaken en er geen externe sensoren nodig zijn. Ook bijkomende computers hoeven niet. Ze zijn compact, gemakkelijk op te bergen en kunnen uitgeleend worden aan andere leerkrachten en scholen. Het coronavirus vormde wel een bijkomende uitdaging: door het materiaal te nummeren werd opgevolgd dat iedereen steeds met hetzelfde materiaal werkte.

Nieuwe technologie

Robbe Wulgaert broedt alweer op nieuwe plannen. In het vak plastische opvoeding gebruikt hij onder meer fotobewerkingstechnieken en ontdekken de leerlingen met (oude) beamers hoe ze door te programmeren bijvoorbeeld een skelet op een klasgenootje kunnen tekenen. “Volgend schooljaar willen we samen met de leerlingen van het derde jaar de mogelijkheden van artificiële intelligentie (AI) nagaan, van het herkennen van honden en katten tot de detectie van bepaalde melanomen. Je kan in een AI-toepassing bijvoorbeeld alle boeken van Harry Potter stoppen en de toepassing een boek laten schrijven: de machine neemt de schrijfstijl van JK Rowling over. Of we snuisteren in de archieven van onze school, die al dateert van 1865, en bekijken hoe je met AI-technieken oude foto’s kan inkleuren.”

“Het was niet nodig de leerlingen te motiveren om te experimenteren met virtual reality, wel om ze te begeleiden.”
Robbe Wulgaert, leerkracht Sint-Lievenscollege Gent

De leerkracht hoopt alvast dat het werken met nieuwe technologieën in de lerarenopleiding meer aandacht zal krijgen. Maar het laatste, wijze woord is voor een van de leerlingen, die samenvat wat ze heeft geleerd door dit project: “Hoe je met VR kan werken, maar ook dat je vooraf goed moet nadenken en dat er voor alles een soort oplossing kan worden ontworpen.”

Over de projectoproep en Veranderwijs.nu

Technologie op school is geen doel, maar een middel om het leerproces van kinderen en jongeren te ondersteunen en verrijken. 38 basis- en secundaire scholen, waaronder het Sint-Lievenscollege, kregen financiële steun van Veranderwijs.nu om een visie te ontwikkelen rond een innovatieve onderwijsaanpak, ondersteund door technologie. Daarnaast is er ook steun voor vijf organisaties die scholen bij deze visieontwikkeling begeleiden.

Veranderwijs.nu is een platform, gecoördineerd door de Koning Boudewijnstichting en gestuurd door een groep van experten in innovatie en onderwijs, dat individuen, verenigingen en organisaties samenbrengt rond onderwijsvernieuwing.

Meer informatie: www.veranderwijs.nu, of via Facebook, Twitter of LinkedIn.

Andere verhalen
Engagement dat inspireert!

(Veer)krachtige visie na 1 jaar Sidekick Sam Academy

Succes & excellentie

"Meestal komen de kinderen aan mijn deur kloppen bij een conflict, maar dat is vaak slechts het topje van de ijsberg. Als je verder vraagt, ontdek je dat er diepere problemen aan de basis liggen."
Rebecca Van der Zypen
Sidekick Sam op de Sint-Jozefsschool in Strombeek

Andere projectoproepen

Steun aan erkende Vlaamse jeugdbewegingen

Steun aan erkende Vlaamse jeugdbewegingen

Open

Talent for Teaching: laat leerlingen proeven van het leerkrachtenberoep!

Financiële steun voor scholen die leerlingen uit de derde graad van het secundair onderwijs laten proeven van het leerkrachtenberoep.

Open

2024 Beurzen voor master- en doctoraatsstudies in het buitenland

SofinaBoël beurzen voor jonge academici voor master- en doctoraatsstudies aan een buitenlandse universiteit.

Andere Fondsen en filantropieformules

Fonds Vrienden van Fulbright

Filantropen steunen de projecten van Fulbright, het belangrijkste internationale educatieve en culturele uitwisselingsprogramma van de regering van de Verenigde Staten.

Musica Mundi School (Fonds Vrienden van)

Bevriende filantropen wensen beurzen te financieren voor jong muzikaal talent aan en te investeren in de infrastructuur van, de school Musica Mundi (Waterloo).

Andere persberichten

Talent for teaching: leerling kruipt in de huid van leerkracht

Het project ‘Talent for Teaching’ wil leerlingen uit de 3de graad secundair onderwijs laten proeven van het leerkrachtenberoep en zo mee aan de wieg te staan van de volgende gene…

Met goesting leren: 35 scholen krijgen ondersteuning om autonoom leren doordacht uit te werken

Het onderwijsinnovatieplatform Veranderwijs.nu moedigt leerkrachten en schoolleiders aan om een visie op autonoom leren te ontwikkelen.

Alle 13 lerarenopleidingen zetten studenten in als extra hulp voor scholen

Studenten uit de 13 Vlaamse lerarenopleidingen staan klasleerkrachten in het basisonderwijs bij via teamteaching, om leerachterstanden in de coronaperiode te vermijden.