De volgende stap naar een eengemaakte markt voor filantropie

De Koning Boudewijnstichting heeft, samen met Philea en zijn partners en het Lex Mundi-netwerk, een stand van zaken opgemaakt van de eengemaakte markt voor filantropie in de EU. Daarvoor verzamelde ze gegevens in de 27 lidstaten. Die informatie werd in de ‘Gids voor een eengemaakte markt voor filantropie' gegoten, die schenkers, begunstigden en beleidsmakers gratis kunnen raadplegen.

Deze stand van zaken, getiteld ‘Hoe uitgroeien tot een echt Europese stichting op een (nog niet) eengemaakte markt voor filantropie’, wil grensoverschrijdende schenkingen in de Europese Unie mogelijk maken en roept op om dat proces te vereenvoudigen.

Hoewel vrije handel en een eengemaakte markt onmisbare bouwstenen van de Europese Unie zijn, blijft grensoverschrijdende filantropie voor grote uitdagingen staan. EU-landen bieden hun inwoners belastingvoordelen voor schenkingen aan goede doelen en legaten aan binnenlandse non-profitorganisaties (NPO’s), maar diezelfde voordelen gelden niet altijd voor inwoners die NPO’s in andere lidstaten willen steunen.

Er zijn heel wat obstakels voor buitenlandse NPO’s met schenkers uit een andere lidstaat, met name wat betreft de registratie van schenkingen, de overeenkomsten tussen landen en de goedkeuringsprocedures in de 27 lidstaten. Alleen via die procedure kunnen (potentiële) schenkers die in die lidstaten wonen de belastingvoordelen krijgen waar ze recht op hebben.

In het kader van het Belgische voorzitterschap en op uitnodiging van federaal minister van Financiën Vincent Van Peteghem heeft de Koning Boudewijnstichting (KBS), lid van de Myriad Alliance, op donderdag 16 mei dit rapport en deze gids voor non-profitorganisaties in de EU voorgesteld aan de Groep belastingvraagstukken (subgroep op hoog niveau).

Door uitspraken van het Europese Hof van Justitie en dankzij de niet aflatende inzet van organisaties zoals Philea en Transnational Giving Europe is er de afgelopen twintig jaar enorme vooruitgang geboekt op het gebied van grensoverschrijdende filantropie. Uit de gids blijkt wat al dat werk heeft opgeleverd:

• In 26 lidstaten gelden belastingvoordelen voor schenkingen aan buitenlandse NPO’s.
• In 24 lidstaten gelden belastingvoordelen op basis van het vergelijkbaarheidsbeginsel.
• Zich laten registreren als buitenlandse NPO kan in 15 lidstaten.

Helaas blijken de wettelijke vereisten en kosten voor NPO’s om zich te laten registreren als een in het buitenland gevestigde NPOvaak onoverkomelijk en niet altijd even vergelijkbaar. Dat kan voor schenkers (zowel particulieren als bedrijven) een doorslaggevend element zijn bij hun beslissing om begunstigden te steunen in een lidstaat met een ander belastingstelsel. En dat heeft dan weer ernstige gevolgen voor de non-profitsector en de Europese burgers die steun krijgen van NPO’s.

De gids voor grensoverschrijdende filantropie

‘Hoe uitgroeien tot een echt Europese stichting op een (nog niet) eengemaakte markt voor filantropie’ (beschikbaar in het Engels) kwam tot stand in samenwerking met Lex Mundi. Die organisatie leidde het onderzoek dat haar partners in de 27 lidstaten uitvoerden. Dankzij de samenwerking konden advocatenkantoren in elk EU-land een zeer gedetailleerde vragenlijst invullen.

Ludwig Forrest, hoofd van het Centrum voor Filantropie (KBS):

“Bij de Koning Boudewijnstichting zien we, net als onze partners bij filantropische instellingen, in heel Europa een nieuwe golf van giften, waaronder steeds meer schenkingen over de grenzen van de lidstaten heen. We merken hoe de publieke sector en particuliere filantropische stichtingen elkaar kunnen vertrouwen en aanvullen ten voordele van al onze medeburgers en de solidariteit in Europa. Het gaat echt om een win-winsituatie.

De lidstaten en de EU doen er goed aan het volledige potentieel van schenkingen in heel Europa meer dan ooit te benutten, zodat de filantropie haar wendbare, innovatieve en aanvullende rol kan spelen."

De gids is vanaf vandaag vrij beschikbaar voor elke NPO en filantroop in Europa. Het document wordt tegelijk gepubliceerd met het rapport ‘Grensoverschrijdende filantropie: stand van zaken over schenkingen binnen de EU’. Daarin staan de principes, de economische impact en de huidige uitdagingen van grensoverschrijdende giften in de EU beschreven, net als de te volgen koers: https://kbs-frb.be/nl/guide-towards-single-eu-market-philanthropy
(rapport beschikbaar in het Engels)

KBS heeft ook een project opgezet om zich te laten registreren in elke lidstaat of er te werken onder het vergelijkbaarheidsbeginsel. Doordat KBS de hele procedure zelf doorloopt, kan de organisatie haar ervaringen delen met andere NPO’s, met advocatenkantoren, met filantropen en met beleidsmakers op zowel Europees als nationaal niveau.

Ter informatie

KBS – Koning Boudewijnstichting: een Belgische stichting die ijvert voor een betere samenleving in België, Europa en elders in de wereld. KBS streeft naar verandering en vernieuwing ten dienste van het algemene belang en meer sociale cohesie. - https://kbs-frb.be/nl

Lex Mundi: Lex Mundi is ‘s werelds toonaangevende netwerk van onafhankelijke advocatenkantoren. Het brengt de beste experts samen – advocatenkantoren, juristen en bedrijfsprofessionals – in meer dan 125 landen om grensoverschrijdende juridische oplossingen van wereldklasse te bieden. - https://www.lexmundi.com/

Myriad Alliance: een wereldwijde alliantie voor grensoverschrijdende giften waarvan KBS lid is. - https://myriad.org/

Philea: Philea bevordert een divers en inclusief ecosysteem van stichtingen, filantropische organisaties en netwerken in meer dan 30 landen die zich inzetten voor het algemeen welzijn. Met individuele en nationale infrastructuurorganisaties als leden verenigt het meer dan 7.500 organisaties van algemeen nut die het leven van mensen en gemeenschappen in Europa en wereldwijd willen verbeteren. Philea mobiliseert collectieve actie en versterkt de stem van de Europese filantropie. In alles wat het doet, zet het zich in voor het bevorderen van vertrouwen, samenwerking, transparantie, innovatie, inclusie en diversiteit...– www.philea.eu/

Swiss Philanthropy Foundation: een onafhankelijke overkoepelende stichting in Zwitserland die een fonds beheert dat de update mede heeft gefinancierd - https://www.swissphilanthropy.ch/en/

Transnational Giving Europe:  het TGE-netwerk stelt inwoners van de negentien deelnemende landen in staat om non-profitorganisaties in andere lidstaten financieel te steunen. Zowel bedrijven als particulieren kunnen een schenking doen. - https://www.transnationalgiving.eu/