Oak Tree Projects geeft cohousings extra boost van inclusie

Een betaalbare woning vinden waar je zelfstandig kan wonen, is voor veel mensen met een ondersteuningsnood een lange zoektocht. Oak Tree Projects bedacht een oplossing die niet alleen om bakstenen, maar ook om inclusie draait: het biedt studio’s aan in cohousingprojecten. Een concept dat aanslaat, en leidt tot een snelle groei. Via het Venture Philanthropy Fonds krijgt Oak Tree Projects ondersteuning om die groei gestructureerd aan te pakken.

Sam is dertig. Fan van de koers. Tot een goed jaar geleden zelf nog veel op de fiets, maar nu overgestapt op een driewieler. Want sinds ongeveer 20 jaar ondervindt hij de gevolgen van een zeldzame ziekte, gevolgen die langzaamaan erger worden en waardoor hij nu onder meer grote moeite heeft met het bewaren van zijn evenwicht. Spreken gaat een tikkeltje trager dan we gewend zijn, maar zijn intellectuele capaciteiten zijn prima in orde.

Hij kijkt vol verwachting uit naar het moment dat hij kan intrekken in een eigen studio in het cohousingproject Eksterlaar in Deurne en dat het avontuur van zelfstandig wonen kan starten. “Of ik mijn vader beu ben, of hij mij…? Allebei een beetje, zeker?”, lacht hij het grapje weg.

Persoonlijke bekommernis

“Ik kreeg viavia de hint dat ik eens moest kijken naar Oak Tree Projects. Na een infosessie dacht ik snel dat dit iets voor mij zou zijn. Gelukkig waren de mensen in mijn omgeving het daarmee eens. Waar ik ga wonen, zijn vijf Oak Tree-studio’s.”

Oak Tree Projects heeft een unieke formule bedacht: het koopt een woning in een cohousingproject en vormt die om tot enkele studio’s voor mensen met een beperking die, mits sociale ondersteuning en professionele hulp, zelfstandig kunnen wonen. Danaë Van den bossche startte er ruim drie jaar geleden mee: ‘Het is gestart vanuit een persoonlijke bekommernis: ik heb twee zussen met een beperking, van wie eentje wel zelfstandig zou kunnen wonen, maar er waren weinig opties voorhanden. Daarom zijn we gaan zoeken en nadenken. In een cohousingproject wonen mensen die ervoor openstaan veel contact te hebben met hun buren en mekaar onderling te helpen. We dachten dat dit een goede match kon opleveren.’

80 woningen

Een uniek concept vindt wel wat obstakels op zijn pad: juridisch-technisch, qua vergunningen, qua statuut tussen de bestaande modellen in de zorgsector… Toch zijn er inmiddels al zestien projecten, verspreid over Vlaanderen, samen goed voor 80 woningen. Die zijn in verschillende fasen van ontwikkeling: eentje klaar en bewoond, andere een bouwwerf, nog andere in aanvraag voor de vergunning. “De ervaring leert dat ons idee klopte: wanneer we aan de andere toekomstige bewoners in de cohousing uitleggen dat we graag één van de woningen willen kopen voor mensen met een beperking, zijn de reacties doorgaans positief.”

Sam beaamt: “Zelfs al woon ik er nog niet, ik ben al wat betrokken bij gemeenschappelijke activiteiten en ik heb er een goed gevoel bij. Een voordeel is ook dat we met de bewoners van de Oak Tree-studio’s al tijdens de bouwfase samen begeleid worden door Kim. Ieder heeft bijvoorbeeld de vrijheid om zijn hulp te organiseren met verpleging, thuishulp enzovoort, maar met Kim zoeken we dan uit of we dat niet samen kunnen organiseren.” Kim is als maatschappelijk werkster de eerste vaste medewerkster van Oak Tree Projects.

Coöperatief model

Oak Tree Projects koopt de woningen, de bewoners huren. “We hebben een coöperatief model”, vertelt Danaë Van den bossche. “Iedereen die wil, kan een coöperatief aandeel kopen – soms zijn dat mensen uit de omgeving van de bewoners, soms anderen die in onze aanpak geloven. Zo proberen we telkens aan 25 tot 30 procent van het aankoopbedrag te komen. De rest lenen we bij de bank, wat we dan terugbetalen met de huurinkomsten. Zelf investeren is voor de bewoners geen must: het financiële plaatje mag geen belemmering zijn om in een Oak Tree-studio te wonen.” Sinds 2017 gaan budgetten rechtstreeks naar personen met een beperking i.p.v. naar de zorginstellingen. Met dit budget kunnen ze huur en zorg betalen.

Het concept biedt een antwoord op een grote behoefte, wat zich vertaalt in een erg snelle groei en professionalisering voor de organisatie. Oak Tree Projects werd geselecteerd voor begeleiding door het Venture Philanthropy Fonds, dat langdurige steun (minstens drie jaar) biedt aan organisaties in ontwikkeling met een groeiende impact, die zich zo structureel en toekomstgericht versterken.

Efficiënt met beperkte middelen

Danaë Van den bossche: “Dankzij de financiering van het VPF krijgen we nu coaching van een professionele consultant. Om de doelgroep beter te bereiken, werken we met haar aan onze communicatie en marketing. Daarnaast verfijnen we ons business model en onze financieringsstructuur. En we mogen de middelen van het VPF ook deels inzetten voor digitalisering. Met onder meer een beheerssysteem voor het vastgoed en de werven en ook een digitale tool voor aandeelhoudersregistratie, moeten we met onze beperkte middelen zo efficiënt mogelijk kunnen werken.”

Het laatste woord is voor Sam. “Oak Tree geeft je uitzicht op een leuke woonervaring in een kwalitatieve woning, zonder je met een financiële kater achter te laten. Het biedt kansen tot integratie, je leeft samen met anderen terwijl je toch je eigen stek houdt. Voor mij is het soms moeilijk om pakweg op café mensen te ontmoeten. Waar ik ga wonen, zijn er mensen die al hebben aangeboden om te helpen als dat nodig zou zijn. Ik hoop dat het cohousen iets wordt als samenleven met goede kennissen – of zelfs vrienden – die mekaar helpen en regelmatig samen dingen doen. Kortom, dat het mijn leven een nieuwe dimensie zal geven.”