Kosmotive: de gezondheid van meisjes en vrouwen in Rwanda verbeteren

Met een beurs van 200.000 euro van de Business Partnership Facility (BPF), beheerd door de Koning Boudewijnstichting, heeft het doel van een jonge ondernemer om de levens van meisjes en vrouwen in Rwanda radicaal te verbeteren een stevige duw in de rug gekregen.

De jonge onderneemster Blandine Umuzranenge zegt dat het geld haar zal helpen om tegen eind 2023 haar doel te bereiken: 100 jonge vrouwen tewerkstellen die milieuvriendelijk, herbruikbaar en hygiënisch maandverband produceren voor alle Rwandese vrouwen, niet alleen voor die met de laagste inkomens. Ze vroeg steun van de Business Partnership Facility (BPF). De BPF financiert ondernemersprojecten die bijdragen aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs) in lage-inkomenslanden.

Toegang tot gezondheidsinformatie, -producten en -diensten

Het ‘KosmoPads’-project dat de beurs in de wacht sleepte begon in 2019 als de nieuwste poot van ‘Kosmotive’. Blandine had die sociale onderneming in 2014 opgericht om de reproductieve gezondheid en de gezondheid van moeders en kinderen in Rwanda en op termijn in heel Afrika te verbeteren, door moeders en kinderen een betere toegang te garanderen tot gezondheidsdiensten.

Onder de koepel van Kosmotive creëerde ze Kosmos, een print- en onlinemagazine dat jonge vrouwen en moeders gezondheids- en lifestyle-advies geeft; een KosmoHealth app en -hulplijn waar zwangere vrouwen dringende zorg of gezondheidsdiensten aan huis kunnen vinden; en de Kadablah Collectie, haar eigen gamma van ecologische kleding, schoenen en accessoires voor zwangere vrouwen en nieuwe moeders.

Het magazine gaf Blandine een platform om te schrijven over de relatie tussen ouders en kinderen en om hulp- en adviescentra voor moeders te promoten. Maar haar focus verschoof al snel naar de moeite die meisjes en vrouwen hebben om betaalbare en degelijke menstruatieproducten te vinden. Ze zag hoe meisjes uit arme gezinnen zelf maandverband moesten maken van oude vodden.

“Ik dook in de statistieken en ontdekte dat 18% van de Rwandese meisjes en vrouwen geen geld heeft om maandverband te kopen. Een op de vijf meisjes en vrouwen kan niet naar school of naar het werk omdat ze ongesteld zijn: dit is dus niet alleen een sociale en een gezondheidskwestie, dit is ook een economische kwestie.”

“’Wanneer gaat iemand hier iets aan doen?’ vroeg ik me af. Ik weiger te aanvaarden dat het normaal is dat meisjes en vrouwen niet naar school of naar het werk kunnen wanneer ze ongesteld zijn.”

Blandine begon te onderzoeken hoe herbruikbaar maandverband kon worden vervaardigd als een praktisch, goedkoper en duurzaam alternatief.

Herbruikbaar maandverband was tot voor kort nagenoeg onbekend in Rwanda, en het is nog steeds niet gebruikelijk. “Maar ik was al bezig met textiel en kleren maken en verkopen. Ik ben dus op zoek gegaan naar materialen die geschikt waren voor maandverband dat lang meegaat, betaalbaar en duurzaam is, en dat het stigma van de menstruatie kon uitwissen.”

Ze kocht degelijke materialen aan en begon 20 hoogwaardige verbanden per dag te maken. Dit maandverband kan twee jaar hergebruikt worden en wordt zelfs dan niet weggegooid. “Na twee jaar kunnen klanten hun oude maandverband terugbrengen. Ze krijgen dan een nieuw pak tegen de helft van de prijs. De gebruikte verbanden worden versnipperd en verkocht als vulsel aan meubelmakers. Ze zijn dus ook milieuvriendelijk.”

Banen creëren

Dat Blandine zo vastberaden is om dit basisproduct te voorzien voor vrouwen in armoede heeft nog een groot sociaal voordeel: de creatie van honderd banen voor jonge vrouwen tegen eind 2023.

Haar eerste team telde slechts drie werknemers in de Rwandese hoofdstad Kigali. Tegen eind 2022 had ze 27 personeelsleden in de productielijn. De dagelijkse output sprong naar 5.000 maandverbanden. De BPF ondersteunt dit project, zodat de productielijn in 2023 kan uitbreiden naar 100 werknemers die KosmoPads maken.

Voor ze Kosmotive begon had Blandine, die een achtergrond heeft in wiskunde, wetenschappen, IT en bedrijfscommunicatie, geen gebrek aan carrièremogelijkheden. Ze had een stage in IT programmeren en netwerking in de wacht gesleept.

“Maar ik vond dat wat ik deed niet echt betekenis of nut had. Ik wilde mijn passie volgen, iets doen wat ik wilde blijven doen, ook al verdiende ik er geen geld mee.”

En dat is Kosmotive geworden.