Fonds MiJoRiJa: hoop voor jonge dromers op de vlucht

Jonge vluchtelingen moeten snel groot worden tijdens hun moeilijke tocht naar veiligheid. Maar het blijven kinderen met dromen. In Athene geeft FAROS ze de hoop die hun ontnomen werd terug. De ngo doet dat met de steun van het Fonds MiJoRiJa. “Deze jongeren hebben zoveel potentieel. Ze moeten de kans krijgen om dit te tonen,” vindt oprichter Rik Jans.

Het is geen toeval dat Rik Jans bij het thema van jonge vluchtelingen en migranten uitkwam toen deze ondernemer een manier zocht om iets terug te geven aan de samenleving. Als bedrijfsleider in Limburg had hij gewerkt met mensen met een migratieachtergrond. En in Servië, waar hij mee aan het hoofd stond van een metaalverwerkend bedrijf, ervoer hij tot welke uitersten mensen gaan voor een beter leven. “Twee keer hebben we meldingen gekregen van transitmigranten in onze vrachtwagens.”

“Ik zie het in Servië elke dag,” vervolgt Jans. “Vluchtelingen en migranten hebben veel competenties, maar ze komen hier niet aan de bak. Ik heb zelf in mijn leven kansen gekregen en die ook gegrepen. Ik wil die nu aan anderen geven. Ik wil het talent van die jongeren niet verloren zien gaan.” Op aanraden van zijn bankier belandde Rik Jans bij de Koning Boudewijnstichting. Het Fonds MiJoRiJa (Migratie Jongeren Rik Jans) is zijn nalatenschap.

Vaardigheden

Tot nu ondersteunde het Fonds al drie projecten – Integra in Italië, SheDidIt in België en Faros in Griekenland. Met het opleidingscentrum Faros Horizon Center Design Program doet de ngo in Athene exact wat Rik Jans voor ogen heeft: jonge vluchtelingen en migranten helpen hun potentieel te realiseren. “Sinds de vluchtelingencrisis is Griekenland voor veel transitmigranten een eindbestemming geworden,” zegt medeoprichter en directeur van Faros Dan Biswas. Het land telt vandaag bijna vijfduizend niet-begeleide minderjarigen vluchtelingen, op de drempel van hun leven.

“Faros helpt hen vaardigheden te verwerven zodat ze zich kunnen integreren in de samenleving.” De ngo werkt daarvoor samen met het befaamde MIT (Massachusetts Institute for Technology) dat met zijn D-Lab de jongeren traint in probleemoplossend denken aan de hand van technische praktijkopleidingen zoals schrijnwerkerij, 3D-printing en elektromechanica. “Het zijn vaardigheden die ze niet alleen kunnen toepassen op de werkvloer, maar ook in hun leven.”

Creatief denken

De aanpak sloeg meteen aan. “We waren eerst begonnen met een zomerschool in 2017. De jongens stonden hier al om 8 uur ’s ochtends en wilden niet vertrekken toen het 16 uur was. Dat hadden we niet met gewone lessen. Deze methode is speels en creatief, het is als Lego bouwen.” Bovendien geeft ze deze jongeren een competitief voordeel op de arbeidsmarkt. De jeugdwerkloosheid in Griekenland is nog steeds zeer hoog en jonge vluchtelingen zitten met gaten in hun CV. De vaardigheden die ze leren met D-lab – probleemoplossend vermogen, innovatief en creatief denken – zijn cruciaal op de werkvloer. “We maken nu werk van stageplaatsen en instapbanen.”

Faros zorgt er zo mee voor dat deze jongens ook na hun meerderjarigheid niet verdwalen in het systeem. “Achttien is zo’n cruciale leeftijd”, zegt Dan Biswas. “Veel dienstverlening voor jongeren valt weg, terwijl ze nog hulp nodig hebben. Ze worden niet voorbereid op dat moment. Met onze organisatie slaan wij de brug.” Faros werkt voor iedere jongere een holistisch plan uit, met opleiding, psychologische hulp en praktische ondersteuning. “Dankzij onder andere het MiJoRiJa-Fonds kunnen we in ons programma ambitieus zijn voor deze jongeren.”

Veerkracht in coronacrisis

Dat dit veerkrachtige kinderen zijn, bleek nog maar eens tijdens de coronacrisis. “Ze hebben veel minder last van stress dan volwassenen.” Nochtans hebben ook zij het niet onder de markt in deze vreemde tijd. Faros moest zoals alle organisaties de werking aanpassen. “We hebben ons de eerste weken geconcentreerd op hun psychosociaal welzijn. Elke dag bellen om te checken of alles ok was.”

Het geven van informatie werd ook versterkt. Dankzij het MiJoRiJa-Fonds kon Faros ook deeltijds een communicatiemedewerker aanwerven voor de externe communicatie – met een sensibiliseringsvideo over het leven van niet-begeleide minderjarige vluchtelingen tijdens Covid – en voor de communicatie met de jongeren zelf, onder andere via sociale media.

De fysieke lessen werden tijdens de lockdown in Griekenland opgeschort, er kwamen online tutorials gemaakt door de studenten van MIT in de plaats. “Het schrappen van de livelessen was niet evident, dit is een zeer fysieke opleiding met veel materialen. We leren door te doen. De studenten van MIT hebben video’s uitgewerkt waarbij onze jongeren aan de slag konden met wat ze thuis konden vinden.”

Impact

Voor specifieke opleidingen zijn de fysieke lessen deels hervat – in kleinere groepen. Andere studenten krijgen een toolbox met materialen en taken mee als huiswerk en komen nadien samen in kleine groepjes voor feedback. Nog andere lessen zijn online.” Tijdens de lockdown sloten ook enkele jongeren die vroeger bij Faros onderdak vonden en die ondertussen vanuit Griekenland zijn doorgereisd naar andere landen, online aan om D-Lab te volgen. “Ook dat biedt nieuwe perspectieven voor deze mobiele populatie.”

Rik Jans kan tevreden zijn. De impact van dit programma op de jongeren bij Faros is enorm. “In de zomerschool die we organiseerden in 2017 was er een Afghaanse jongen die ingenieur wilde worden. Toen hij op de vlucht moest, viel zijn droom in duigen. ‘Ik wil meer doen met mijn leven dan een kostje bijeenscharrelen op straat’, zei hij ons. Wij geven jongeren als hij opnieuw hoop.”