"Alle jongeren zijn welkom. Dat is de kracht van Homie"

Meer en meer jongeren en jongvolwassenen komen op straat terecht. Vaak kampen ze met complexe problemen. Bij de Limburgse vzw Homie zijn alle thuisloze jongeren welkom. Ze krijgen een plek om te wonen, in een caravan of in een gastgezin en een netwerk van vrijwilligers dat klaarstaat om hen te helpen. Homie vzw kon dankzij de steun van het Fonds Barones Monique van Oldeneel tot Oldenzeel, beheerd door de KBS, investeren in nieuwe woonplekken voor deze dakloze jongeren.

Verspreid over Limburg heeft de vzw Homie een aantal caravans staan waarin dak- en thuisloze jongeren tussen 18 en 25 jaar drie maanden lang terechtkunnen. Ook is er een opvangtehuis en een netwerk van burgergezinnen die jongeren opvangen wanneer nodig of hen ondersteunen. We ontmoeten bezieler van Homie Musti Önlen (31) op het terras van een huis in Hasselt, met in de tuin een van de kleurrijke caravans van Homie. Thuisloze jongeren mogen een tijdje in de caravan verblijven en de keuken en de badkamer van de woning gebruiken. Musti richtte in 2019 de vzw op, doet dienst als coördinator, permanentiepunt, maatje en manusje-van-alles van Homie. Ook onderhoudt hij contacten met de buurt en met de burgergezinnen. Jongeren die hulp nodig hebben, kunnen hem 24 uur op 24 bereiken. In de loop van ons gesprek beantwoordt hij een hulpvraag, belt hij met de stad Hasselt om informatie, plant hij eten voor de aanwezige jongeren en maakt hij een uitnodigend praatje met de huidige bewoner van de caravan - een verlegen jongeman die zich liever wat afzijdig houdt, maar even later toch vlakbij in het zonnetje komt zitten. Wanneer we hem vragen of dat alles niet te veel druk op zijn leven legt, antwoordt Musti simpelweg: "Dit ís mijn leven."

Dario en Alexis schuiven mee aan, twee jongeren die eerder opgevangen werden door vzw Homie en naar een stabiele thuis en een job geloodst. Ook buurtbewoonster Gerda komt erbij zitten. Zij is een van de voortrekkers van het netwerk uit de naaste buurt dat de jongeren ondersteunt. "Steun van de buurt heb je absoluut nodig om een burgerinitiatief als dit te organiseren", zegt Musti. Gerda en andere buren runnen een Whatsapp-groep, waaraan de jongeren worden toegevoegd. Als ze met een probleem zitten, kunnen ze hun vraag in de groep gooien. Dat kan een warme maaltijd zijn, een administratief probleem of gewoon nood aan gezelschap.

Homies

"We werken ook met 'homies'", vertelt Musti, "dat zijn vrijwilligers die fungeren als vertrouwenspersoon. Zij nodigen de jongeren geregeld uit voor een praatje of een film of zo. De jongeren moeten daar wel voor openstaan. We proberen de juiste homie te matchen met elke jongere. Zo hebben we een vrijwilliger die als psychiatrisch verpleegkundige werkt, kunnen matchen met een jongere met een psychiatrische problematiek."

Veel van de jongeren die aankloppen bij Homie, kampen met serieuze problemen. "Een drugsverslaving, psychoses, depressie, angst- en paniekaanvallen, woedeaanvallen, autisme..." somt Musti op. "De kracht van Homie schuilt erin dat wij er voor die jongeren zijn en hen opvangen, wat hun problemen ook zijn. Veel officiële instanties sluiten de deuren voor jongeren met een multiproblematiek. Hier zijn ze welkom. Voor mij maakt het niet uit wat iemand heeft meegemaakt."

Goede vriend

Musti maakt er een punt van om zich niet boven de jongeren te stellen. "Wij zijn gelijk aan elkaar. Ik geef hen wel advies, altijd met de beste bedoelingen, maar ik ben niet hun chef. Ik probeer vooral een goede vriend te zijn."

Zijn eigen verhaal helpt allicht om jongeren op hun gemak te stellen. Musti heeft immers ooit gezeten waar zij nu zitten. Het valt moeilijk te rijmen met zijn huidige dynamische en vlotte verschijning, maar ook hij heeft op zijn vijftiende een tijdje op straat gewoond. Nadien kwam hij in een jeugdhulpvoorziening terecht. Toen hij bijna 18 was, ging hij alleen wonen. Na een traumatische jeugd kampte hij met een depressie. Hij belandde zelfs vier maanden in het ziekenhuis na een poging om uit het leven te stappen. Na die enorm moeilijke periode wandelde hij naar Santiago de Compostela en tijdens die reis slaagde hij erin om vergeving te vinden voor zijn verleden. "Ik besefte dat ik alleen maar mezelf pijn deed door dat trauma te blijven voeden." Nadien besloot hij om zijn ervaringen net positief in te zetten en zich te engageren voor andere jongeren. "Ik heb zelf veel hulp gehad in het verleden. Er zijn nog veel jongeren die hulp nodig hebben. Hij studeerde voor maatschappelijk assistent, vond werk op een ministerkabinet en richtte uiteindelijk Homie op.

Meer thuisloze jongeren

Homie voelt intussen de vraag naar opvang stijgen. "Dat komt voor een stuk doordat onze vzw bekender is geworden in Limburg, waardoor OCMW's, jeugdvoorziening en jeugd(welzijns)werkingen sneller naar ons doorverwijzen", legt Musti uit. "Maar er zijn naar mijn gevoel ook meer jongeren die hulp nodig hebben." De meest recente daklozentelling van de Koning Boudewijnstichting in samenwerking met onderzoeksteams van Lucas KU Leuven en UCLouvain Cirtes stelde dat er meer vrouwen en jongeren dak- en thuisloos zijn dan eerder gedacht. Zo is één op de vijf daklozen tussen 18 en 25 jaar oud. Corona dreef conflicten op de spits, waardoor jongeren in thuisloosheid terechtkomen, luidt een mogelijke verklaring.

Zo klopten in maart opeens tien jongeren aan bij Homie in één week. Musti stelde al eerder vast dat er structureel opvangplaatsen te kort zijn, maar opeens werd dat probleem wel heel acuut. De Koning Boudewijnstichting helpt alvast een handje om dat tekort op te vangen. Via het Barones Monique van Oldeneel tot Oldenzeel Fonds kende het 48.666 euro steun toe aan vzw Homie, in samenwerking met de Stad Hasselt en de sociale huisvestingsmaatschappij Hacosi, om enkele bijkomende opvangplekken en begeleiding te voorzien voor thuisloze jongeren in Limburg. Het huis in Hasselt, dat nu dienstdoet als campingfaciliteit, wordt opgeknapt. Er komen twee of drie studio's en een gemeenschappelijke ruimte waarin jongeren tijdelijk een thuis kunnen vinden.