Steun van de Europeanen voor Oekraïne neemt lichtjes af
Een grote meerderheid van de Europese burgers blijft er voorstander van om Oekraïne tot de Europese Unie toe te laten. Ook de bereidheid om Oekraïense vluchtelingen op te nemen blijft groot. In alle EU-lidstaten neemt de steun voor het sturen van wapens naar Oekraïne echter licht af.
In België is de steun voor het eerst sinds het begin van de oorlog onder de 50% gezakt.
In heel Europa vond 50% van de respondenten dat hun land Oekraïne moet steunen door wapens te leveren, om zich te kunnen verdedigen tegen de Russische aanvallen. In maart, kort na het begin van de oorlog, bedroeg dit cijfer voor de hele EU 56%. In België daarentegen daalde de publieke goedkeuring voor de wapenoverdrachten in september tot onder de 50% (tot 48%, tegenover 60% in maart). Dit percentage is met 36% het laagst in Italië. In Polen, de directe buur van Oekraïne, is de goedkeuring voor dergelijke activiteiten daarentegen constant hoog gebleven (76%). Dit zijn de bevindingen van een onderzoek dat in september in de hele EU is uitgevoerd door eupinions, het Europese opinieonderzoeksinstrument van de Bertelsmann Stiftung, en dat in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting is gepubliceerd. De enquête geeft gegevens weer over de EU als geheel en voor zeven van de 27 lidstaten: België, Duitsland, Spanje, Frankrijk, Italië, Nederland en Polen.
Er was bezorgdheid dat de bereidheid van het publiek om persoonlijke offers te brengen om onafhankelijk te worden van de invoer van Russische energievoorziening, mettertijd zou afzwakken. Dit effect was echter veel minder groot dan sommige experten hadden gevreesd. In de hele EU zei een duidelijke meerderheid van 67% dat de EU meer energieonafhankelijk moet worden, ook al brengt dit hogere kosten met zich mee. In maart bedroeg dit cijfer 74%.
Evenals in de enquêtes van maart en juni werd in België de scherpste daling op dit gebied genoteerd, met een daling van 12 procent (maart: 76%, september: 64%). De bereidheid om extra persoonlijke kosten te dragen in het streven naar energieonafhankelijkheid is met 80% het grootst in Polen. “Deze ontwikkeling was te verwachten gezien de aanhoudende torenhoge inflatie en het begin van het stookseizoen. Het moet blijvend worden opgevolgd, omdat het politieke conflicten kan veroorzaken,” aldus Isabell Hoffmann, Europa expert bij de Bertelsmann Stiftung en hoofd van eupinions. “Het einde van de zomer betekende echter niet het einde van de solidariteit met Oekraïne.”
Stijgende levensduurte is grootste bezorgdheid voor de Europeanen
Op de vraag wat hen momenteel het meeste zorgen baarde, maakten de respondenten in de EU duidelijk hoe sterk de inflatie hen in de ban houdt. In totaal noemde 49% de stijgende levensduurte als hun grootste bezorgdheid, waarbij dit cijfer in België oploopt tot 50%. Spanjaarden maken zich in dit opzicht minder zorgen - slechts 39% zegt dat stijgende kosten hun grootste bezorgdheid zijn.
Meer dan driekwart van de ondervraagde Europeanen zei bereid te zijn Oekraïense vluchtelingen in hun eigen land op te nemen. Deze openheid is het grootst in Spanje – en dat is al zo sinds de eerste enquête over dit onderwerp in maart. In totaal zegt 89% dat hun land vluchtelingen moet opnemen. In de hele EU is 77% nog steeds die mening toegedaan. In België is deze bereidheid sinds maart gedaald (84%) tot 73% in september. Het laagste niveau stellen we vast in Frankrijk, met 72%.
Duidelijke meerderheid steunt toelating Oekraïne tot Europese Unie
Er is nog steeds een duidelijke meerderheid om Oekraïne toe te laten tot de Europese Unie. Iets minder dan twee derde van de respondenten gaf aan voorstander te zijn, zes procent minder dan in maart. Het niveau blijft het hoogst in Polen (82%), gevolgd door Spanje (78%). Duitsland daarentegen is het meest sceptisch. Hier is de meerderheid voor toetreding geslonken tot slechts 55% (tegenover 61% in maart).
Met steunniveaus die consequent boven alle andere vragen in deze enquête liggen, zijn de Europeanen het erover eens dat de EU een gemeenschappelijk defensiebeleid nodig heeft. Nagenoeg 90% van de respondenten in de EU is het met deze uitspraak eens. Bijna 80% van de Europeanen zegt ook een voorstander te zijn van een actievere rol van de EU op het wereldtoneel. De mate van steun voor deze uitspraken verschilt slechts in beperkte mate van land tot land. “Sinds de aanval van Rusland op Oekraïne is het traditionele defensiebeleid weer erg populair geworden,” aldus Hoffmann. “De Europeanen erkennen het belang van een gemeenschappelijke strategie om grote crisissen het hoofd te bieden. Dit geldt niet alleen voor financiële, economi-sche en gezondheidscrisissen maar ook voor veiligheidscrisissen.”
Aanvullende informatie
eupinions is het Europese opinieonderzoeksproject van de Bertelsmann Stiftung, dat samen met Dalia Research op poten werd gezet. Het programma houdt regelmatig enquêtes onder burgers uit alle EU-lidstaten over zaken van Europees belang. De enquêtes waarnaar in deze analyse wordt verwezen, vonden plaats in maart, juni en september 2022 in de EU. Met een steekproef van 13.208 (maart), 13.220 (juni) en 13.204 (september) zijn deze representatief voor de EU als geheel en voor zeven lidstaten: België, Duitsland, Spanje, Frankrijk, Italië, Nederland en Polen. Meer informatie over de methodologie van de enquête is te vinden in de publicatie.
Over de Bertelsmann Stiftung. Mensen inspireren. De toekomst vormgeven.
De Bertelsmann Stiftung zet zich in om maatschappelijke participatie voor iedereen mogelijk te maken - politiek, economisch en cultureel. Onze programma's hebben betrekking op onderwijs en de volgende generatie, democratie en sociale cohesie, digitalisering en het algemeen belang, de toekomst van Europa, gezondheid en duurzame sociale markteconomieën. In ons werk richten wij ons op mensen, omdat enkel zij de wereld kunnen veranderen en verbeteren. Wij delen kennis, promoten expertise en ontwikkelen oplossingen. De Bertelsmann Stiftung is een non-profit stichting en werd in 1977 opgericht door Reinhard Mohn.